1.000 zł na dziecko. Nowe świadczenie dla rodziny - świadczenie rodzicielskie

Kaśka Borek

Tysiąc złotych miesięcznie przez rok. Na tyle od stycznia mogą liczyć rodzice, którzy do tej pory nie mogli skorzystać z urlopu rodzicielskiego lub macierzyńskiego.

Studenci, bezrobotni, rolnicy, osoby pracujący na umowę o dzieło - gdy zostawali rodzicami, nie przysługiwał im ani urlop macierzyński ani rodzicielski. Byli w gorszej sytuacji niż matki i ojcowie zatrudnieni na etacie oraz osoby niebędące pracownikami, a podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (czyli na przykład przedsiębiorcy sami opłacający składki oraz osoby zatrudnione na umowę-zlecenie, jeśli odprowadzane są od niej składki na ubezpieczenie chorobowe).
To się zmieniło! Teraz wsparcie finansowe, przez rok po urodzeniu dziecka, otrzymają także osoby, które ze względu na swoją sytuację zawodową nie mogą korzystać z urlopów rodzicielskich.

Tak jest teraz

W wyniku zmian, które weszły w życie w styczniku 2016 roku, rodziny, którym urodzi się dziecko, a które do tej pory nie mogły skorzystać z urlopu rodzicielskiego lub macierzyńskiego, będą dostawały po 1.000 zł miesięcznie - na rękę, przez rok.

Komu przysługuje świadczenie

1. To nowe świadczenie rodzicielskie, zwane rodzicielskim, przysługuje rodzicom, którzy nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego.
2. W praktyce mogą z niego skorzystać:

• studenci,
• osoby bezrobotne - niezależnie od tego, czy są zarejestrowane w urzędzie pracy, czy nie (gdy zostanie im przyznane świadczenie rodzicielskie, nie stracą statusu osoby bezrobotnej; będzie opłacana za nie składka na ubezpieczenie zdrowotne i będą uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych),
• osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych (w przypadku umów-zlecenia lub umów, do których stosuje się przepisy o zleceniu - świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwać w przypadku braku uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego, to jest jeżeli nieopłacane były składki na ubezpieczenie chorobowe),
• osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą - jeżeli nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego.

Ustawa umożliwia też finansowanie świadczeń rodzicielskich dla rolników. Będzie je wypłacał KRUS. Nie zwiększy to składek płaconych przez rolników do KRUS-u.

Gdy dziecko urodziło się przed 1 stycznia 2016

Twoje dziecko urodziło się przed 1 stycznia 2016 roku, a nie masz prawa do zasiłku macierzyńskiego? Też możesz skorzystać ze świadczenia rodzicielskiego. Będzie Ci przysługiwało od 1 stycznia 2016 roku do ukończenia przez Twoje dziecko 1. roku życia (dłużej w przypadku wieloraczków).

Przykład: jeśli maluch przyszedł na świat 1 grudnia 2015 roku, rodzice będą mogli pobierać świadczenie przez 11 miesięcy.

W przypadku ciąż mnogich ze świadczenia będą mogli skorzystać nawet rodzice dzieci urodzonych w 2014 roku!

Na jakich zasadach

1. Nowe świadczenie jest przyznawane niezależnie od dochodu Twojej rodziny.
2. Będzie można je pobierać przez:

• rok (52 tygodnie) - w przypadku urodzenia bądź przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
• 65 tygodni - w przypadku dwojga dzieci,
• 67. tygodni - trojga,
• 69 tygodni - czworga,
• 71 tygodni - pięciorga i więcej.

3. W tym samym czasie przysługuje jedno świadczenie rodzicielskie - bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.
4. Terminy będą liczone od dnia porodu (albo przyjęcia dziecka na wychowanie).

Warto wiedzieć

Jeżeli rodzina przyjmie dziecko na wychowanie, świadczenie będzie przysługiwało od dnia objęcia opieką, przez wskazaną liczbę tygodni, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 lat. Gdy będzie miało odroczony obowiązek szkolny - od dnia objęcia opieką, przez wskazaną liczbę tygodni, ale nie dłużej niż do ukończenia 10. roku życia.

Kto nie dostanie

1. Gdy jeden rodzic otrzymuje zasiłek macierzyński, drugi rodzic nie będzie mógł skorzystać ze świadczenia rodzicielskiego.
2. Nie otrzyma świadczenia rodzicielskiego rodzic, który nie sprawuje opieki nad dzieckiem lub gdy na to samo dziecko jest już ustalone prawo do: świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu sprawowana opieki w czasie urlopu wychowawczego. Świadczenie nie przysługuje też na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej.
3. Nowy zasiłek nie będzie przysługiwał również osobom, które korzystają z tego typu świadczeń z tytułu urodzeniu dziecka w innych systemach niż powszechny system ubezpieczeniowy (dotyczy to na przykład funkcjonariuszy służb mundurowych).

Kiedy zgłosić się po pieniądze
Przepisy mówią, że rodzic, któremu urodzi się dziecko po 1 stycznia 2016 roku, po świadczenie będzie mógł się zgłosić w ciągu trzech miesięcy od porodu. Jeżeli zrobi to w późniejszym terminie, też będzie mu przysługiwało - ale od miesiąca złożenia wniosku, a nie narodzin malucha.

Na dzieci urodzone w 2015 roku (a na bliźniaki urodzone nawet w 2014 roku) świadczenie będzie przysługiwało od 1 stycznia 2016 roku - do dnia upływu wskazanych przez nas tygodni od urodzenia dziecka - jeżeli rodzic zgłosi się nie później niż do 31 marca 2016 r. Gdy wniosek na takie dziecko będzie złożony po tym terminie, prawo będzie ustalane od miesiąca złożenia wniosku.

Gdzie złożyć wniosek

W tych instytucjach Twojej gminy, które zajmują się świadczeniami rodzinnymi. O szczegóły pytaj w swoim urzędzie gminy.

Inni też skorzystają

• Dla części osób wprowadzenie ustawy oznacza zupełnie nowe świadczenie. Dla niektórych - wyższe, na przykład dla osób ubezpieczonych w KRUS-ie (wcześniej przysługiwało im jednorazowe świadczenia, wynoszące równowartość czterech najniższych emerytur, a teraz 1 tys. zł przez 12 miesięcy).
• Skorzystają na tym również ci rodzice, którzy są na urlopie, ale ich zasiłek macierzyński nie przekracza 1 tys. zł. Oni dostaną podwyżkę, bo nie może być tak, że ci, którzy płacą składkę, mają gorzej.

Zapamiętaj: od 1 stycznia 2016 roku minimalna wysokość netto (na rękę) świadczeń z tytułu zasiłku macierzyńskiego nie może być niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego (1.000 zł miesięcznie).

Konsultacja merytoryczna: Irena Smuda, naczelnik wydziału świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta Zielona Góra