Gorlice. Władza wydawała pozwolenia na budowę kościołów, bo te miały być... schronami

Gdy w połowie lat 50. minionego wieku w Gorlicach budowane były pierwsze schrony, wiadomo było, że w razie jakiegokolwiek zagrożenia, będzie się tam mogła schronić tylko elita. Jaki był klucz do czasowego zasiedlania tych miejsc na wypadek jakiegoś wybuchu czy ataku, nie wiadomo do dzisiaj. Pewnie wiedzę o tym, gdzie znajdują się cztery podziemne bunkry w mieście, mieli tylko nieliczny, a klucze do nich miały zaufane władzy osoby.

Sięgamy do lat 1955-1957, kiedy zimna wojna trwała na dobre, w Gorlicach powstały schrony. Wraz z budową miejskich kamienic, ich lokalizację przewidziano w piwnicach z przeznaczeniem dla 70 osób do 80 osób. Niewiele wiemy o funkcjach schronów, które potem przekwalifikowano na ukrycia, aby przed dwoma dekadami zrezygnować z ich przeznaczenia.

Mogło w nich ocaleć zaledwie 300 wybranych osób

Powstawały głównie w wielorodzinnych, murowanych budynkach ze stromymi dachami. Lokalizacja ich tylko w czterech miejscach w mieście i możliwość schronienia się w nich niewielkiej liczby mieszkańców, nie była prawdziwym zabezpieczeniem. Wejście do każdego z nich zamykane było uszczelnionymi stalowymi drzwiami. Wewnątrz żadna rewelacja technologiczna i żadnego wojskowego wyposażenia. Wentylacja, oświetlenie i podstawowe funkcje. Jeden z wymienionych wyżej do dzisiaj jest używany jako zastępcze stanowisko dowodzenia.

W kamienicach przy ulicy Wróblewskiego, wybudowanych w 1955 roku naprzeciw obecnej Szkoły Muzycznej jest schron o powierzchni nieco ponad 50 m kw powierzchni użytkowej. Tak samo w budynku narożnym przy ulicy Wróblewskiego i Rynku, wybudowanym zaledwie dwa lata później jest schron na 80 osób o konstrukcji jak pozostałe. Taki sam jest w budynku przy 3-go Maja 20 z 1956 roku, krótko używany kiedyś jako magazyn sprzętu ZHP. Kiedy wybudowano kamienicę przy ulicy Cichej 2, w niej również powstał schron o powierzchni ok. 50 m kw z przeznaczeniem dla 70 osób.