Centralny Port Komunikacyjny powstanie w Baranowie między Łodzią a Warszawą. Będzie integrował transport lotniczy, drogowy i kolejowy. Prezentowane projekty CPK ukazują lotnisko, które wygląda jak kosmiczne miasta z filmu „Gwiezdne Wojny”. Wokół CPK powstanie też Airport City, bo inwestycja ma zapewnić aż 150 tys. miejsc pracy. Koszt pierwszego etapu do 2027 roku to 35 mld zł.
Przedstawiciele rządu i spółki CPK są przekonani, że Port powstanie. Są już nawet koncepcje architektoniczne, jak ma wyglądać CPK, stworzyli je projektanci, którzy pracowali przy planowaniu największych lotnisk na świecie. Wizualizacje, które prezentujemy, robią duże wrażenie. Podobnie jak wysokość nakładów na tę inwestycję, liczba planowanych odpraw podróżnych, czy długość szybkich linii kolejowych, które mają powstać i połączyć gigantyczne lotnisko z całym krajem. Co ważne, spółka CPK zapewnia, że gigantyczna inwestycja pozwoli na rozwój Łodzi i całego regionu.
- Założenie jest takie, że budowa CPK i nowych połączeń w ramach Programu Kolejowego CPK stworzy w centrum Polski obszar o największej krajowej dostępności transportowej, zarówno w krajowym, jak i międzynarodowym transporcie. Aglomeracje Łodzi i Warszawy oraz planowane między nimi Airport City będą się integrować w jedną metropolię. Wytworzy to bardzo silny impuls wzmacniający wzrost gospodarczy i szanse rozwojowe dla całego regionu - przekonuje Konrad Majszyk, dyrektor komunikacji i PR w spółce CPK.
Koszt budowy pierwszego etapu CPK oszacowano na 35 mld zł. To inwestycje, które mają powstać do 2027 roku. Drugi etap ma trwać do 2040 roku. W pierwszej kolejności prace obejmą część lotniskową. Budowa Portu Lotniczego Solidarność na powierzchni trzech hektarów ma kosztować 16-19 mld zł. Kolejne 8-9 mld zł pochłonie infrastruktura kolejowa, a 7 mld zł ma być przeznaczonych na drogi.
Ministerstwo Infrastruktury prognozuje, że CPK wygeneruje roczne przychody do budżetu państwa w wysokości 2,4 mld zł. Kolejne 4,7 mld zł ma pochodzić z tytułu zwiększenia PKB. Spółka CPK opiera się na raporcie Baker McKenzie i Polityki Insight z maja, gdzie szacunki mówią, że powstanie Portu może przynieść Polsce od 4 do 7 proc. wzrostu PKB. Z kolei według raportu PwC z kwietnia tego roku, polski rynek lotniczy ma jeden z największych potencjałów wzrostu w całej Europie.
- W tym roku spółka przeszła Test Prywatnego Inwestora wykonany przez niezależną firmę. Stopa zwrotu z lotniskowej części tej inwestycji wynosi ponad 10 proc. Oznacza, że budowa CPK ma uzasadnienie ekonomiczne i dowodzi opłacalności z perspektywy potencjalnego inwestora prywatnego - mówi Konrad Majszyk.
Mikołaj Wild, pełnomocnik rządu ds. CPK, szacuje, że Port Lotniczy Solidarność będzie w stanie obsłużyć 45 mln pasażerów rocznie. Dla porównania, w ubiegłym roku wszystkie polskie lotniska obsłużyły 48 mln podróżnych.
Jednak aby podróżni mogli odlecieć z Portu Lotniczego Solidarność, muszą się najpierw tam dostać. Dlatego zbudowane zostaną szerokie arterie łączące CPK z autostradami. Jeszcze większe wrażenie robią plany kolejowe. Przewiduje się budowę 1,6 tys. km nowych linii kolejowych. To 10 tras, nazywanych szprychami, bo rozchodzą się z CPK w dziesięciu kierunkach, docierając w odległe rejony kraju.
Spośród 1,6 tys. km nowych linii kolejowych aż 670 km to będą koleje dużych prędkości, po których pociągi będą poruszać się z prędkością powyżej 250 km/h. Kolejne 740 km to główne linie kolejowe, gdzie prędkość ma wynosić o 200 do 250 km/h. Pozostałe 190 km to linie uzupełniające, gdzie pociągi mają jeździć z prędkością przynajmniej 160 km/h.
Najbliższa realizacji jest szprycha łącząca Łódź z Poznaniem i Wrocławiem. To powrót do koncepcji Igreka, czyli projektu Kolei Dużych Prędkości, który chciała wdrożyć PO, ale prace zostały zawieszone. Pozostało studium wykonalności, nad którym obecnie pracuje spółka CPK.
Węzeł kolejowy przy Porcie i nowe linie mają umożliwić połączenia, które zapewnią przejazd między Warszawą i największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godziny. W pierwszym etapie do 2027 roku ma powstać 870 km nowych linii kolejowych,
Zanim zacznie się budowa nowych linii kolejowych, zostaną zbudowane nowe tory kolejowe na trasie Łódź - CPK - Warszawa. Jest to tzw. etap zerowy projektu CPK.
- W ramach priorytetowego etapu zero, który powinien być gotowy przed uzyskaniem przez Port Lotniczy Solidarność zdolności operacyjnej, wybudowane zostanie ponad 130 km Kolei Dużych Prędkości Warszawa - CPK - Łódź. Czas przejazdu z Warszawy do Łodzi skróci się do 45 minut, a z CPK do Łodzi dojedziemy koleją w 25 minut - mówi Konrad Majszyk.
Budowa Portu spowoduje, że zaczną się także inwestycje niebędące bezpośrednio powiązane z koncepcją CPK. Tereny wokół dużych węzłów komunikacyjnych mogą być wykorzystywane jako lokalizacja hoteli, centrów konferencyjnych, parków biznesu itd. Powstanie tam miasto-lotnisko, czyli Airport City. Według rządowej koncepcji z listopada 2017 roku zakładano utworzenie prawie 150 tys. miejsc pracy, w tym około 40 tys. w bezpośrednim otoczeniu węzła przesiadkowego na terenie województw mazowieckiego i łódzkiego oraz około 110 tys. miejsc pracy w: transporcie, logistyce, hotelarstwie, budownictwie, usługach i handlu. Podobne porty na świecie powodują, że zyski czerpią setki firm, które działają w promieniu około 200 km!
- Całkowita liczba miejsc pracy związanych bezpośrednio i pośrednio z CPK będzie jednak istotnie wyższa w związku z inwestycjami towarzyszącymi budowie Airport City i charakterem inwestycji jako węzłowego punktu metropolii Warszawa-Łódź. Co istotne, w okresie poprzedzającym otwarcie CPK wystąpi wzrost zatrudnienia związany z pracami inwestycyjno-budowlanymi na terenie portu i infrastruktury towarzyszącej - powiedział Konrad Majszyk. - Wpływ na wzrost zatrudnienia będą miały również inne działania poprzedzające uruchomienie CPK, np. konieczność zapewnienia wykwalifikowanych kadr dla obsługi portu. Najprawdopodobniej już kilka lat przed jego otwarciem spowoduje wzrost zatrudnienia w szkolnictwie na poziomie zawodowym i średnim.
Jak będzie wyglądał CPK?
Na pewno futurystycznie. Swoje koncepcje zaprezentowały znane firmy architektoniczne. Odbyły się już dwie edycje polsko-brytyjskich warsztatów architektonicznych.
- Warsztaty były owocnym połączeniem doświadczeń i wizji pracowni architektonicznych z wiedzą i oczekiwaniami inwestora. To, jak i poprzednie spotkanie, było głęboko inspirujące i może stanowić źródło pomysłów podczas tworzenia strategii i projektowania przyszłego lotniska, choć nie jesteśmy z góry zobowiązani do wykorzystania żadnej z zaprezentowanych koncepcji architektonicznych - mówi Franciszek Ryczer, dyrektor Biura Projektowania i Inżynierii Komponentu Lotniskowego CPK.
Projektanci z pracowni KPF pracowali m.in. przy planowaniu lotnisk w Abu Dhabi, Amsterdamie i Seulu. Zaproponowali terminale w kształcie trójkątów. Większy mógłby powstać w ramach pierwszego etapu CPK, a drugi mniejszy, jeśli będzie takie zapotrzebowanie, w drugim etapie. Trójkątny terminal ma zapewniać wygodę przemieszczania się, skrócenie czasu przesiadek i łatwość adaptowania przestrzeni. Przestronne wnętrze doświetli przezroczysty dach z pomarańczowymi świetlikami i nieregularnym kształcie przypominające bursztyny. W poczekalni mają zostać ustawione donice z drzewami i drobniejszą roślinnością.
Biuro Populos z Londynu, które ma w dorobku projekty części lotnisk Changi w Singapurze i De Gaulle’a w Paryżu, ale także obiekty sportowe wybudowane na olimpiadę w Londynie, proponuje koncepcję „miasta-lotniska”, co nawiązuje do idei Airport City. Kolej ma być na najniższej kondygnacji. Hale odlotów i przylotów, salony business lounge byłyby najwyżej, a środkowe piętra mogłyby być otwarte na zewnątrz, aby stworzyć przestrzeń nawiązującą do elementów polskiej architektury. Projektanci zaplanowali miejsca do relaksu i wypoczynku (np. centrum SPA i masażu), sportu (siłownia i basen), do pracy i spotkań biznesowych. Będą przestrzenie handlowe z e-witrynami i możliwością zakupów w sieci. Będą także restauracje z widokiem na pas startowy i otwarte tarasy.
Trzecia koncepcja to pomysł firmy Woods Bagot. W terminalu zaprojektowano sufity nawiązujące do pni drzew, aby przypominały las. Powstać ma park z ławkami, ścieżkami do spacerów, a nawet do jazdy na rowerze i na rolkach. Szklane ściany mają pozwolić na podziwianie tych przestrzeni z zewnątrz lotniska. Port ma być nie tylko miejscem oczekiwania na samolot, ale także strefą relaksu.
Trwają już konsultacje
Do wyboru ostatecznego projektu CPK jest jednak jeszcze daleko. Znacznie bardziej zaawansowane są konsultacje z partnerami inwestycji, czyli przewoźnikami, zarządcami infrastruktury, firmami handlingowymi, operatorami cargo, firmami spedycyjnymi, czy dostawcami paliw. - Wpłynęło ponad tysiąc uwag i propozycji dotyczących infrastruktury planowanego lotniska, m.in. obsługi samolotów, pasażerskiej, bagażowej, cargo, zaplecza technicznego itd. W efekcie powstał 350-stronicowy brief strategiczny, który do końca października będzie konsultowany w ramach bardziej szczegółowych uzgodnień - wyjaśnia Konrad Majszyk.
Na przełomie 2019 i 2020 roku spółka CPK zamierza wskazać doradcę strategiczno-technicznego, czyli międzynarodowy podmiot z doświadczeniem inwestycyjnym w projektowaniu, budowie i zarządzaniu portami przesiadkowymi. Na początku przyszłego roku ma być zlecone wykonanie planu generalnego Portu Lotniczego Solidarność. Znajdą się w nim prognozy ruchu lotniczego, zwymiarowanie planowanej infrastruktury i wstępny plan jej ulokowania, szczegóły etapowania budowy i ostateczny model biznesowy Portu. Wykonanie masterplanu ma trwać od dziewięciu miesięcy do roku.
Na razie spółka CPK ogłosiła pierwszy duży przetarg. Dotyczy inwentaryzacji przyrodniczych dla nowych linii kolejowych. Wartość zamówienia to ponad 26 mln zł. Takie inwentaryzacje są konieczne dla wydania decyzji środowiskowych, które są niezbędne, aby później uzyskać decyzję o lokalizacji inwestycji i pozwolenie na budowę. W pierwszej kolejności inwentaryzacja obejmie planowaną linię Łódź - CPK - Warszawa.