Fot. Archiwum prywatne Agnieszka Zbanyszek zaprasza dziś koło Palmiarni na niecodzienne obserwacje i quizy...
O tranzycie Merkurego rozmawiamy z Agnieszką Zbanyszek, kierownikiem administracji Centrum Nauki Keplera Planetarium Wenus.
Przed Centrum Nauki Keplera – Planetarium Wenus zaprasza nas dziś o 12.30 do Parku Winnego przy Palmiarni. Co się takiego stanie?
Przed nami jedno z najważniejszych wydarzeń całej dekady. Zbliżamy się do pierwszego od 2006 roku przejścia Merkurego na tle tarczy słonecznej. W odróżnieniu od tranzytu Wenus sprzed czterech lat, który mogliśmy podziwiać jedynie w połowie, tym razem jako Polska jesteśmy bardzo uprzywilejowani pod względem położenia geograficznego dla obserwacji zjawiska.
Na czym polega zjawisko tranzyt Merkurego?
Do tranzytu Merkurego dochodzi, gdy Słońce, Merkury i Ziemia ustawiają się w jednej linii prostej. Z uwagi na wzajemne nachylenie orbit Ziemi i Merkurego nie dzieje się to przy każdym obiegu najmniejszej planety wokół Słońca. Szansa obserwacji tranzytu Merkurego z Ziemi nadarza się około 8 maja i 10 listopada. To właśnie w okolicach tych dwóch dni w roku płaszczyzny orbit obu planet się przecinają. Wtedy wystarczy, żeby na tym przecięciu znalazły się obie planety. W okresie majowym zdarza się to co 7, 13 lub 33 lata, a w listopadzie w odstępach 13 lub 33 lat. Choć mogłoby się wydawać, że te odstępy są duże, to wystarczy wspomnieć, że w przypadku Wenus jej tranzyt nie wydarzy się już za naszego życia - tam te interwały wynoszą 121,5, 8, 105,5 i znowu 8 lat. Ośmioletnia przerwa trwała pomiędzy 2004 a 2012 rokiem. Kolejna szansa nadarzy się więc dopiero w 2117 roku.
Możemy bez problemu przyglądać się dziś temu zjawisku?
Obserwacje tranzytu Merkurego, tak samo jak obserwacje wszystkich zjawisk zachodzących na tarczy Słońca, wymagają specjalnych środków ostrożności. Silny blask naszej gwiazdy może uszkodzić wzrok. Dlatego szczególnie ważne jest zastosowanie odpowiednich filtrów osłabiających ten blask. Do najpopularniejszych i najbardziej skutecznych należy tzw. folia Baadera. To specjalna folia przypominająca na pierwszy rzut oka zwykłą aluminiową folię kuchenną, która przez mikroskopijne otwory przepuszcza ok. 100 000 razy mniej światła. Dzięki temu spoglądanie przez nią na naszą gwiazdę dzienną jest w 100 proc. bezpieczne.
Możemy przyjść na obserwację ze swoim sprzętem?
O ile tarcze Wenus i Księżyca są doskonale widoczne na tle tarczy Słońca bez dodatkowych instrumentów optycznych, o tyle duża odległość i małe rozmiary Merkurego sprawiają, że jego dostrzeżenie będzie praktycznie niemożliwe gołym okiem. Dlatego zapraszamy także wszystkich chętnych amatorów astronomii, aby zabrali ze sobą sprzęt obserwacyjny i dołączyli dziś do nas, do wspólnych obserwacji.
Jaki jest program dzisiejszej, plenerowej imprezy?
12.30 - rozpoczynamy obserwację; 13.11 - początek tranzytu Merkurego przed tarczą Słońca; 15.00 - słów kilka o Słońcu; 16.00 - I quiz astronomiczny; 16.57 - maksimum tranzytu; 17.30 - słów kilka o Merkurym; 19.00 - II quiz astronomiczny; 20.35 - zachód Słońca nad Zieloną Górą; 20.42 - koniec tranzytu Merkurego przed tarczą Słońca; 21.00 - koniec obserwacji.
A jak pogoda zwiedzie?
Wtedy wydarzenie odbędzie się w siedzibie CN Keplera – Planetarium Wenus przy ul. gen. Sikorskiego 10. Goście zobaczą wówczas transmisję internetową tranzytu z innego miejsca, gdzie taka obserwacja będzie możliwa.
Planetarium planuje kolejną imprezę?
Zorganizujemy imprezę plenerowo - obserwacyjną Perseidy 2016 - Noc Spadających Gwiazd. To piękne zjawisko na niebie - rój Perseidów będzie można oglądać w nocy z 12 na 13 sierpnia br.