O ruchu ludowym na ziemi limanowskiej od powstania do wybuchu II wojny światowej

Czytaj dalej
Fot. Archiwum
Tomasz Jacek Lis

O ruchu ludowym na ziemi limanowskiej od powstania do wybuchu II wojny światowej

Tomasz Jacek Lis

Pod koniec XIX wieku w Galicji uświadamiano chłopów, że nie są ani „cysorscy”, ani „tutejsi”, a „polscy”. W tym celu, co światlejsi chłopi czytywali swoim współziomkom różne książki, szczególnie dzieła Henryka Sienkiewicza oraz prasę, również tą skierowaną do włościan.

Działania mające na celu zrobienie z „chama” Polaka podejmowali działacze chłopscy, zwani działaczami ludowymi. Wśród nich bezsprzecznie liderem był ks. Stanisław Stojałowski, który jako pierwszy głosił hasła solidaryzmu społecznego, a także wzywał chłopów, by ci aktywnie włączyli się w politykę.

Konflikt elit z plebsem

By dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców ks. Stojałowski założył w 1893 r. w Nowym Sączu „Związek Stronnictwa Chłopskiego”. Wydawał dwa czasopisma skierowane do chłopów „Pszczółka” i „Wieniec”. Stronnictwo chłopskie miało wielkie poparcie na Limanowszczyźnie. Jak pisze Sylwester Rękas w swojej monografii dotyczącej powiatu limanowskiego, wstąpiło doń ponad 150 osób z terenów Ziemi Limanowskiej. ZSCh nie tylko stymulował chłopstwo do większej aktywności, ale również walczył z negatywnymi postawami jak rozwiązłość czy pijaństwo. Związek miał też jeszcze jedną charakterystyczną cechę, był antysemicki i antyinteligencki.

O ile formalnie artykułowana niechęć do Żydów nie martwiła nikogo w Galicji poza nimi samymi, o tyle ataki na właścicieli ziemskich nie mogły już przejść bez echa. W 1895 r. w wyborach do parlamentu, nowosądeckie czasopismo ludowe „Związek Chłopski” omal nie doprowadziło do wybrania chłopa - Stanisława Urygi ze Żmiącej do parlamentu. Gdyby nie interwencja starostwa w Limanowej, które przystąpiło do ostrej ofensywy przeciwko chłopskiemu kandydatowi, miał on wielkie szanse, by wygrać z ziemiańskim kandydatem Antonim Wodzickim.

Czytaj więcej:

  • Rosnący radykalizm ks. Stojałowskiego i jego zwolenników budził coraz większy sprzeciw?
  • Rozwój ruchu ludowego na zawsze zmienił społeczność chłopską w Limanowej
Pozostało jeszcze 74% treści.

Jeżeli chcesz przeczytać ten artykuł, wykup dostęp.

Zaloguj się, by czytać artykuł w całości
  • Prenumerata cyfrowa

    Czytaj ten i wszystkie artykuły w ramach prenumeraty już od 3,69 zł dziennie.

    już od
    3,69
    /dzień
Tomasz Jacek Lis

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.