Sołtys od zadań specjalnych: zażegna spór, pomoże, pogada

W środę świętowaliśmy Dzień Sołtysa. Jaka jest rola gospodarza wsi AD 2020? I po co nam w ogóle sołtysi? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania odwiedziliśmy podkrakowski Zelków.

Wieś

W Wąchocku znajduje się jedyny w Polsce pomnik sołtysa, do którego prowadzi również jedyna w kraju Aleja Humoru. Są na niej umieszczone - coś na podobieństwo alej gwiazd filmu, estrady czy sportu - 33 żeliwne tablice z dowcipami z sołtysem i Wąchockiem w temacie. Oczywiście tylko z wybranymi, bo tych dowcipów jest bez liku. Uzbierałoby się ich nawet na paręset tablic.

Od odzyskania w 1994 r. praw miejskich w Wąchocku jest burmistrz, sołtys stracił więc rację bytu. Swoista sława miejscowości jednak zobowiązuje. Stąd też pomysł z wybieraniem honorowego sołtysa Wąchocka. Od 2012 roku jest nim Marek Samsonowski.

W jego ocenie dowcipy z wąchockim sołtysem cieszą się obecnie mniejszym wzięciem. - Chociaż ciągle powstają nowe - dodaje. I przykładowo serwuje jeden z nich: Dlaczego sołtys kazał zamknąć nowe muzeum? Bo obawia się najazdu muzeumanów.

Panisko

Na cokole wspomnianego pomnika jest napis: „Sołtys na zagrodzie równy wojewodzie”. Owa równość to, rzecz jasna, lekka przesada, ale dowartościowanie roli gospodarza wsi jest jak najbardziej na miejscu - nie tylko z racji przypadającego 11 marca Dnia Sołtysa.

Inna sprawa, że w czasach średniowiecznych sołtys był we wsi prawdziwym paniskiem. Sołtysi mieli nawet prawo posiadania własnych chłopów, ekonomicznie przewyższali niekiedy drobne rycerstwo. Urząd sołtysa był dziedziczony przez najstarszego męskiego potomka.

Z ludźmi i dla ludzi

Rola sołtysa AD 2020 jest nieco inna. - Dobry sołtys musi być społecznikiem, znać mieszkańców wsi, pomagać im w różnych sytuacjach - mówi Andrzej Krawczyk, sołtys wsi Zelków w podkrakowskiej gminie Zabierzów. - Sołtys musi być dostępny o każdej porze dla ludzi, musi mieć dla nich czas. No i sporo czasu trzeba poświęcić na organizowanie życia we wsi, zabieganie o nowe inwestycje - dodaje.

Andrzej Krawczyk spełnia swoją rolę chyba nie najgorzej, skoro został wybrany najlepszym małopolskim sołtysem roku 2011.

Z czego żyje sołtys