Testament z zapisem nakłada na spadkobiercę obowiązek
Przy zapisie zwykłym zapisobierca nie ponosi odpowiedzialności za długi spadkowe.
Gdy mówimy o testamencie, mamy zwykle na myśli rozporządzenie z majątku spadkodawcy na korzyść spadkobiercy. Istnieje jednak sposób, aby włączyć w zwyczajną dwustronną relację osobę trzecią, która może, ale nie musi być spadkobiercą. Ten sposób ma swoją nazwę: zapis zwykły.
Zgodnie z art. 986 Kodeksu cywilnego, zapisem zwykłym jest rozporządzenie testamentowe, które polega na nałożeniu na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązku spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz innej osoby. Mówi się wtedy, że spadkobierca został obciążony zapisem.
Efektem zapisu zwykłego jest to, że zapisobierca uzyskuje pewnego rodzaju korzyść, z reguły kosztem spadku.
W szczególności spadkodawca może zobowiązać obciążonego zapisem m.in. do:
- przeniesienia na rzecz innej osoby własności rzeczy, przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego,
- udziału we własności rzeczy, przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego,
- ustanowienia na rzecz wskazanej osoby odrębnej własności lokalu,
- zapłaty oznaczonej sumy pieniędzy,
- umorzenia długu wskazanej w testamencie osoby,
- świadczenia określonej usługi – np. zapewnienia należytej opieki lekarskiej innej wskazanej osobie,
- umożliwienia wskazanej osobie bezpłatnego korzystania z rzeczy, np. z samochodu,
- zobowiązania określonej osoby do wykonania określonego dzieła – np. namalowania obrazu, wykonania nagrobku.
Przykłady zapisów zwykłych
Pani Stefania sporządziła testament, w którym oświadczyła, że do całości spadku powołuje swojego wnuka. Zobowiązała go jednak do wypłacenia swojej siostrzenicy w terminie trzech miesięcy od daty otwarcia spadku, tytułem zapisu, kwoty 50 tysięcy złotych.
Pan Jan sporządził testament, w którym zobowiązał swojego syna do zamówienia artystycznego nagrobka w miejscu wiecznego spoczynku ojca. Wykonawcą nagrobka ma być znany artysta rzeźbiarz.
Owdowiały pan Łukasz podzielił cały swój majątek pomiędzy syna i córkę. W testamencie zobowiązał jednak syna, aby część odziedziczonej kwoty przeznaczył na zapewnienie regularnej, dożywotniej opieki lekarskiej niepełnosprawnej córce syna, a jego wnuczce.
Osoba, na której rzecz uczyniono zapis, nie staje się z tego tytułu spadkobiercą. Przy zapisie zwykłym zapisobierca nie ponosi zatem odpowiedzialności za długi spadkowe, chyba że jest jednocześnie spadkobiercą.