Toruń. Radni Koalicji Obywatelskiej apelują do prezydenta Michała Zaleskiego w sprawie budynków z pruskiego muru

Czytaj dalej
Fot. Andrzej Kamiński
Szymon Spandowski

Toruń. Radni Koalicji Obywatelskiej apelują do prezydenta Michała Zaleskiego w sprawie budynków z pruskiego muru

Szymon Spandowski

Doświadczenia z przeszłości wskazują, że dziedzictwo kulturowe i cenne zabytki, nie są szczególnie doceniane przez im współczesnych, lecz dopiero przez przyszłe pokolenia, które mają już określoną perspektywę. Jako odpowiedzialni depozytariusze dziedzictwa materialnego miasta Torunia bądźmy odpowiedzialni za jego historyczny, niepowtarzalny i dzięki łaskawości historii nie zdewastowany wojnami krajobraz - piszą radni KO do prezydenta Torunia.

Toruń. Koalicja Obywatelska apeluje do prezydenta w sprawie budynków z pruskiego muru

19 marca radni klubu Koalicji Obywatelskiej zorganizowali konferencję prasową przed domem Heleny Grossówny na rogu ul. PCK i Głowackiego. Zaapelowali do prezydenta Torunia Michała Zaleskiego o podjęcie kroków, które pozwolą ochronić znikające, a jeszcze niedawno tak bardzo dla toruńskich przedmieść charakterystyczne budynki szkieletowe. Tydzień później wystosowali pismo w tej sprawie. List publikujemy poniżej.

Toruń. Gdzie znajdziemy budynki z pruskiego muru?

Bardzo się cieszymy z tej inicjatywy, chociaż przy okazji chcielibyśmy zwrócić uwagę na jeden szczegół. Radni napisali do prezydenta w sprawie budynków z pruskiego muru znajdujących się na Mokrem oraz Chełmińskim Przedmieściu. Tego typu zabytki zachowały się również na Jakubskiem, piękne i cenne, choć często zrujnowane budynki szkieletowe zdobią również Bydgoskie Przedmieście oraz lewobrzeżną część Torunia.

Apel radnych Koalicji Obywatelskiej do prezydenta Torunia Michała Zaleskiego

Szanowny Panie Prezydencie,

w imieniu Klubu Radnych Koalicji Obywatelskiej pragnę przedstawić nasze stanowisko w sprawie zachowania cennych walorów zabudowy szkieletowej na Chełmińskim Przedmieściu i Mokrym w Toruniu:

Bezspornie o randze turystycznej naszego miasta decyduje wielkość, piękno i sposób utrzymania budynków stanowiących nasze wspólne dziedzictwo kulturowe. Z dużym zadowoleniem przyjmujemy ogólny konsensus dla prac rewitalizacyjnych i szczególnej troski o zabytkowy średniowieczny zespół staromiejski w mieście, którego ćwierćwiecze wpisania na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, będziemy upamiętniać już w przyszłym roku.

Pierwotnie budynki z pruskiego muru otoczone były ogrodami. Ich cechą charakterystyczną były również pięknie zdobione drewniane ganki. Tak wyglądał zburzony
Jacek Smarz Troska o budynki z pruskiego muru się opłaca. Na pierwszym planie widzimy dom przy ul. Studziennej 5. Deweloper, zamiast go zburzyć, wyremontował. Wewnątrz powstały nowoczesne i wygodne mieszkania, które rozeszły się jak ciepłe bułeczki

Jako Radni Klubu Koalicji Obywatelskiej zwracamy jednak uwagę, że zabytkowe i cenne walory naszego miasta to nie tylko ścisłe jego centrum. Niemal 800-letnia historia Torunia skłania nas do refleksji na temat konieczności zachowania oraz przyszłości niezwykle wartościowych obiektów budowlanych, które powstały w otulinie Starego i Nowego Miasta, tworząc przedmieścia Torunia. Największy ich rozwój przypada na koniec XVIII i XIX wieku oraz związany jest między innymi, z rozwojem infrastruktury mieszkalnej i gospodarczej rozbudowywanej w tamtym czasie Twierdzy Toruń. Jest to także okres znaczącego przemodelowania układu przestrzennego miasta, który do chwili obecnej jest wyjątkową coraz częściej eksponowaną, niepowtarzalną wartością przestrzenną i elementem rozbudowywanej propozycji turystycznej.

Tym bardziej, z dużym zaniepokojeniem i wielką troską obserwujemy procesy wyburzania charakterystycznej tzw. zabudowy szkieletowej na osiedlu Chełmińskie Przedmieście i Mokre. Jesteśmy przekonani, że ta zabudowa, która nam współczesnym może jeszcze nie wydawać się szczególnie cenna i zabytkowa, z pewnością jest godna zachowania dla przyszłych pokoleń. Już dziś coraz więcej turystów dostrzega w tych częściach miasta wyjątkowy charakter tej zabudowy oraz niezwykłe walory architektoniczne. Doświadczenia z przeszłości wskazują, że dziedzictwo kulturowe i cenne zabytki, nie są szczególnie doceniane przez im współczesnych, lecz dopiero przez przyszłe pokolenia, które mają już określoną perspektywę. Jako odpowiedzialni depozytariusze dziedzictwa materialnego miasta Torunia bądźmy odpowiedzialni za jego historyczny, niepowtarzalny i dzięki łaskawości historii nie zdewastowany wojnami krajobraz.

Pierwotnie budynki z pruskiego muru otoczone były ogrodami. Ich cechą charakterystyczną były również pięknie zdobione drewniane ganki. Tak wyglądał zburzony
Z archiwum rodziny Dondalskich Do budynków z pruskiego muru przylgnęła łata obiektów tymczasowych, w których nie da się mieszkać. Nie jest to prawdą. W czasach gdy one powstawały, nikt o tymczasowości nie mówił. Większość tych domów wznoszona była z solidnych materiałów, a ich twórcy nie szczędzili funduszy i wysiłków, aby budynki prezentowały się okazale. Warto również pamiętać, że w drugiej połowie XIX i pierwszych dekadach XX wieku na toruńskich przedmieściach mieszkało bardzo wielu Polaków. To oni byli lokatorami budynków z pruskiego muru. Oto dom przy Szosie Chełmińskiej 64 zbudowany w latach 80. XIX wieku z inicjatywy Aleksandra Wakarecego. Polaka, członka władz bardzo wtedy bogatego i wpływowego cechu rzeźnickiego. Tak dom przy Szosie Chełmińskiej 64 prezentował się w 1914 roku

Dlatego apelujemy do Pana Prezydenta o pilne przeanalizowanie tego problemu i podjęcie kompleksowych i długofalowych działań w tym zakresie. Wnosimy o powołanie zespołu składającego się z eksperckich służb konserwatorskich oraz przedstawicieli Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. Zespół ten powinien zaplanować działania mające na celu ochronę zabytkowej architektury i przestrzeni kulturowej poza zespołem Starego i Nowego Miasta, a w szczególności dokonać dokładnej inwentaryzacji istniejącej zabudowy szkieletowej i wyznaczyć enklawy chronione.

Ważnym elementem tych działań powinien być także program konserwatorski dla wyznaczonych obszarów wraz z przygotowanym programem pełnego remontu tych budynków z zachowaniem ich historycznego i niezmienionego charakteru. Wnosimy również o pilne uwzględnienie problematyki ochrony zabudowy szkieletowej, jako ważnego elementu dziedzictwa architektonicznego i historycznego miasta Torunia, w dokumencie strategicznym, kierunkującym działania gminy w zakresie ochrony oraz rewitalizacji tych dóbr.

Jednocześnie jako Klub Radnych Koalicji Obywatelskiej, chcielibyśmy jednoznacznie zaznaczyć, że naszą intencją nie jest utrudnianie procesów inwestycyjnych. Jesteśmy zwolennikami rozwoju miasta i zdajemy sobie sprawę, że sporo z omawianej zabudowy zniknęło z krajobrazu w wyniku, m.in. budowy dróg czy realizacji innych przedsięwzięć.

Dzisiaj zwracamy się jednak z prośbą o opracowanie koncepcji długofalowej ochrony pewnych zwartych obszarów zabudowy szkieletowej na Chełmińskim Przedmieściu i Mokrym, również w kontekście zagospodarowania tej części Torunia. Nie możemy zgodzić na niekontrolowany proces wyeliminowywania z zabytkowej struktury miasta budynków i obszarów, które nie tylko nieodwracalnie przekształcą jego unikatowy klimat urbanistyczny, ale co gorsze, nie wystawią naszemu pokoleniu świadectwa dobrego gospodarza.

Jesteśmy przekonani, że takie działanie pozwoli na ochronę tych wyjątkowych obiektów, a w dalszej perspektywie pozwoli pozyskać finanse na ich pełną rewitalizację. Wierzymy, że władze miasta, które w wyjątkowy i systematyczny sposób dbają o zabytki, zostaną zapamiętane jako te, które myślą o przyszłości, pragną zachować tą unikalną tożsamość, również dla przyszłych pokoleń torunian. Będzie to stanowiło wyjątkową atrakcję turystyczną na mapie Polski.

Dlatego raz jeszcze zwracamy się do Pana Prezydenta z prośbą o powołanie zespołu eksperckiego, jednocześnie deklarując chęć wsparcia jego prac swoim doświadczeniem i zaangażowaniem. Będziemy wdzięczni za bieżące informacje w tej ważnej dla nas sprawie.

W imieniu Klubu Radnych KO
Łukasz Walkusz
Przewodniczący Klubu Radnych KO RMT

Szymon Spandowski

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.