Z kuchnią polską przez wieki. Co 50 lat ludzkość traci połowę swojej wiedzy żywieniowej

Polska kuchnia zmieniała się przez wieki. Niektóre produkty pojawiały się, inne znikały. Dziś mamy modę na prawdziwie historyczną kuchnię. Jest ona też przedmiotem poważnych badań naukowych.

O ile potrafimy powiedzieć, co jadali nasi przodkowie w czasach pierwszych Piastów, to nie bardzo jesteśmy w stanie stwierdzić, jak wyglądała ich kuchnia. Danych w tej pierwszej kwestii dostarczają nam badania archeologiczne. Poddani Mieszka i jego następców jadali potrawy przygotowywane ze zbóż takich jak pszenica, żyto i proso (głównie kasze), mięso zwierząt hodowlanych i dzikich, ryby, a także warzywa, owoce i zioła. Wiemy, że stosowano przyprawy i sól. Pito piwo i miody.

- Gorzej jest z ustaleniem, jak przygotowywano potrawy, jakie techniki kulinarne stosowano i jak smakowały efekty tych działań. Do tego nie mamy po prostu źródeł pisanych. Pewne ślady możemy znaleźć w kronice Galla Anonima, który opisując ucztę postrzyżynową Ziemowita wymienia piwo i prosiaka. Możemy też sięgnąć do źródeł obcych, np. do przekazów frankońskich misjonarzy z IX w., którzy opisywali barbarzyńców Sasów, składających piwo w ofierze swoim bogom - mówi prof. Jarosław Dumanowski, historyk jedzenia, szef Centrum Dziedzictwa Kulinarnego na Wydziale Nauk Historycznych UMK w Toruniu, współautor książki „Kapłony i szczeżuje. Opowieść o zapomnianej kuchni polskiej”.

Post przez pół roku

Przełom w diecie przyszłych Polaków przyniosło chrześcijaństwo. Na ziemiach polskich pojawiły się wtedy produkty wcześniej nieznane, a teraz konieczne ze względu na wymogi nowej wiary i jej liturgii. Mowa o winie, oliwie i białym chlebie z pszenicy. W ten sposób do północnej (tak była określana) kuchni Słowian weszły - już na stałe jak się okazało - elementy południowe, śródziemnomorskie. Wprawdzie pierwsze wina i oliwy przywieziono do Polski z Zachodu (lub Południa), ale potem pojawiły się rodzime winnice i opanowano sposoby sporządzania oliwy na miejscu, a także pieczenia białego chleba potrzebnego do sprawowania mszy.