Fot. Bogdan Nowak Michał Archanioł przed renowacją
To bardzo dobra wiadomość. Kamienna, bardzo kiedyś zaniedbana, rokokowa figura św. Michała Archanioła z ulicy Ogrodowej w Zamościu została odnowiona. Stanie teraz przy staromiejskiej Bramie Szczebrzeskiej. Będzie to triumfalny powrót archanioła w to miejsce po blisko dwustu latach!
Zamojską Bramę Szczebrzeską, zwano kiedyś południową Bramą Lubelską. Dawniej uważano ją za zamkową (służąca głównie zamkowi, czyli pałacowi), bo w sąsiedztwie znajdowała się okazała rezydencja rodziny Zamoyskich. Brama powstała około 1592 r. prawdopodobnie według projektu Bernarda Morando, znanego, włoskiego architekta, chociaż w niektórych pracach przypisuje się ją innemu architektowi. Tak pisał o tym w 1954 r. prof. Stanisław Herbst.
„Trzecią bramę (Zamościa) po śmierci Moranda zbudował w 1603 r. (wygląda na to, że kończył wówczas jedynie prace kamieniarskie) architekt i rzeźbiarz pińczowski Błażej Gocman. Elewacja zewnętrzna tej bramy nosi cechy późnego polskiego renesansu. Jest to szeroki budynek o dwóch kondygnacjach i trzech sklepionych na całą głębokość nawach. Środkowa, najszersza, stanowi przejazd, boczne pomieszczenia służą do obstrzału przedpola, podobnie jak platforma osłonięta attyką”.
Bramę usytuowano pomiędzy fortecznym bastionem II i III. Różniła się od innych tego typu budowli Zamościa, bo nie wytyczono przed nią wysokiego przedpola, fosy, a jedynie znajdowały się tam szerokie łąki zalane wodą, które przecinała grobla. Miała ona zresztą trochę nietypowy charakter także z innego powodu. Jak pisała w jednej ze swoich książek dr Bogumiła Sawa, „zjazd z poziomu miasta na niższy poziom grobli odbywał się przez bramę i ta różnica poziomów spowodowała konieczność piętrowego jej skomponowania”.
Budowla była efektownie ozdobiona. W 1770 roku powstała blisko dwumetrowa, rokokowa rzeźba ma Michała Archanioła. Została ona wykonana przez braci Jana i Jakuba Maucherów (na zlecenie ordynatów zamojskich). Ustawiono ją na Bramie Szczebrzeskiej: obok figury św. Floriana oraz 22 kamiennych, stylizowanych wazonów.
W latach 20. XIX wieku brama została przebudowana. Uznano chyba wówczas, że kamienny archanioł do niej już nie pasuje. Zdjęto go i porzucono. Rzeźbę przygarnął Stanisław Służewski z Zamościa. Przewiózł ją na ulice Ogrodową. Przez wiele lat Michał Archanioł stał na jednej z prywatnych posesji. Rzeźba była przez mieszkańców tej części miasta bardzo szanowana, ale wymagała remontu. Archanioł miał się coraz gorzej, zaczął się powoli rozpadać. Kiepsko wyglądał jego płaszcz, stracił miecz. Nawet deptany przez niego szatan prezentował się mizernie.
Wiele osób próbowało rzeźbę ratować. Długo nie przynosiło to rezultatu. Dlaczego? Na przeszkodzie stanęły głównie skomplikowane sprawy własnościowe. Udało się je w końcu pokonać. Zamojski magistrat podpisał umowę na renowację kamiennego archanioła z firmą „Konserwacja Zabytków Łukasz Bulewicz” z Torunia. Po odnowieniu Michał Archanioł - już w pełnej krasie ma zostać „posadowiony w okolicy Bramy Szczebrzeskiej”.
Stanie się to w sobotę (28 maja) o godz. 17. Będzie to ważne wydarzenie nie tylko dla miłośników Zamościa, zabytków i rokokowych rzeźb.
[polecane]23038169,23032269,23039265,23026841,23019633,23038539,1;POLECAMY:[/polecane]