Sen bogatszy niż jawa, czyli co się z nami dzieje podczas tych godzin spędzanych w łóżku

Ponad połowa Polaków cierpi na zaburzenia snu. Nie możemy zasnąć, budzimy się w nocy albo bardzo wcześnie nad ranem i godzinami wiercimy się w łóżku. To jeśli chodzi o jakość snu. Z ilością też mamy problem: większość z nas nie spędza w łóżku zalecanych siedmiu godzin na dobę. Tymczasem sen, obok ruchu i zdrowego odżywiania, jest głównym filarem naszego zdrowia.

Kupowała kwiaty. Kwiaciarka, co wydało jej się trochę dziwne, przewiązała je czarną wstążką. Nie, nie, proszę wybrać szarfę w innym kolorze, zaapelowała. Ostatecznie bukiet został przewiązany fioletową ozdobą.

To jeden z tych snów, które Elżbieta Lechowicz (bardziej znana jako babcia Alina - autorka kultowych kalendarzy, ale też senników), zapamięta do końca życia. Gdy się obudziła, dostała wiadomość, że... nie żyje jej teściowa.

Naukowcy nie są zgodni co do tego, czy sny (fachowo: marzenia senne) mają jakiekolwiek znaczenie. Prorocze raczej odrzucają. Elżbieta Lechowicz, tak jak miliony ludzi na świecie, ma na ten temat inne zdanie. - Sny to po prostu głos podświadomości, która bardziej niż nasza racjonalna część może być świadoma grożących nam niebezpieczeństw - tłumaczy.

O ile jednak nauka nie bardzo wypowiada się na temat marzeń sennych, to o samym śnie wie znacznie więcej. To na przykład, co podczas niego dzieje się z naszym mózgiem.

Faza relaksu i faza paradoksu

Dr Marek Binder z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zajmuje się badaniami świadomości, tłumaczy to tak: Mózgu nie da się wyłączyć, tak jak wyłączamy telewizor czy komputer. Gdy śpimy, on cały czas działa - tylko w innym trybie. Na zapisach EEG widzimy, które obszary mózgu są podczas niego aktywniejsze, a które - mniej aktywe.

Sen, generalnie, dzieli się na dwie fazy, cyklicznie powtarzające się podczas nocy: non-REM (ang. non rapid eye movement, bez szybkich ruchów gałek ocznych) i REM (w tej fazie występują szybkie ruchy gałek ocznych).